Suryavarman I | |
---|---|
Koning van die Khmer-ryk | |
Bewind | 1006-1050 |
Voorganger | Jayaviravarman |
Opvolger | Udayadityavarman II |
Dinastie | Khmer-ryk |
Oorlede | 1050 |
Postume naam | Nirvanapada |
Suryavarman I (Khmer: សូរ្យវរ្ម័នទី១) was van 1006 tot 1050 koning van die Khmer-ryk.[1]:134–135 Hy het die mag van koning Udayadityavarman I afgeneem deur sy leërs omstreeks 1002 te verslaan. Ná ’n uitgerekte oorlog teen Udayadityavarman se toekomstige opvolger, Jayaviravarman,[2] het Suryavarman I in 1010 die allleenmag oorgeneem. Hy was ’n Mahayana-Boeddhis[1]:134 wat ook die groeiende Theravada-Boeddhisme in die Khmer-ryk verdra het.
Suryavarman het omstreeks 1012 diplomatieke betrekking met die Chola-dinastie van Suid-Indië aangeknoop[1]:136 en blykbaar die magtige Chola-keiser se hulp gevra teen die Tambralinga-koninkryk.[3][4] Nadat Tambralinga daarvan uitgevind het, het hulle die Srivijaya-koning se hulp gevra.[3][5] Dit het daartoe gelei dat Chola en Srivijiya slaags geraak het. Die daaropvolgende oorlog het geëindig met ’n oorwinning vir Chola en die Khmer-ryk en groot verliese vir die ander kant.[3]
Suryavarman se bewind het sowat 40 jaar geduur en hy het ’n groot deel daarvan bestee om dit te verdedig. Hy het ook in dié tyd sy ryk uitgebrei. Al was hy ’n Boeddhis, het hy mense ook toegelaat om Hindoeïsme te beoefen. Sy paleis was in die omgewing van Angkor Thom, en hy was die eerste Khmer-heerser wat sy paleis met ’n muur omring het.
Hy het moontlik begin bou aan Preah Khan Kompong Svay en het Banteay Srei, Wat Ek Phnom en Phnom Chisor uitgebrei.[6]:95–96 Hy het ook verskeie ander tempels laat bou en met bouwerk aan die tweede Angkor-reservoir, die Wes-Baray, begin.[7]:371 Dit is die grootste reservoir wat behoue gebly het.
Suryavarman I is in 1050 dood en het die postume naam Nirvanapada gekry ("die koning wat na nirvana gegaan het"). Hy is opgevolg deur sy seuns, Udayadityavarman II, wat omstreeks 1066 dood is, en Harshavarman III. Laasgenoemde het die stryd teen interne opstande en Champa voortgesit tot met sy dood in 1080.