Doolerandu mooy xam-xam biy gëstu lepp lu ñeel wuutuloxo yi, doxalkat, ndaamar, ci gattal, lepp luy jur walla di yòbb ab jalaxu, doole, ag soppeeku. Da nuy wax tamit doolerandu gu daj, doolerandug ndaamar, taggat-yaram gu doolerandu, doolerandug gaal, doolerandug asamaan, doolerandub kàttan-ferñent…
ci taariix, doolerandu mooy boole, gi Newton def; jëmm ak gëstubidiw. Kon su nu ko xoole ci wallu taariix jëmm walla fisiyaa ci doolerandu la joge. Ci sunu besu tay yi, day lu noppale, ci daara yu kawe yi, ne atte doolerandu yi ci jëmm la ñu joge.
Doolerandu ab banxaas la ci xam-xam yiy gëstu jalaxu yi ak soppeekuy neen yi, ci lu tukkee ci doole jiy man a indi googu jalaxu walla googu coppiku. Man nan koo xoolee ni ag wàll ci xam-xamu jëmm. Kon aajoom mooy leeral, xalaatjiitalu jalaxug neen yu tekkaaral yi, ak yaram yu asamaan si walla jëmm yuy dund (dun-doolerandu) ëbb na tamit:
Xam-xam | ||||
Gëstubiddiw | Jëmm | Paj | Saytubiddiw | Simi | Xam-xamu suuf si ak jawwu ji | Xayma | ||||
Jokkoosoryante | Xaralaymbëj | Doolerandu | Kàttan | Xam-xamu nosukaay | Mbëjfeppal | ||||
Diine | Melosuuf | Wërlaay | Nit | Yoon | Koom-koom | Taariix | Xeltu | Kàllaama |