Obszar Lwowski Armii Krajowej (Obszar Południowo-Wschodni AK) – struktura organizacyjna ZWZ a potem Armii Krajowej. Kryptonimy "Orzech", "Wazon", "Lutnia".
Siedziba dowództwa mieściła się we Lwowie.
| Historia Polski |
 Ten artykuł jest częścią cyklu: |
Obsada "Wazonu" – wrzesień 1943:
Po akcji „Burza” we Lwowie, 30 lipca 1944 odbył się przed Teatrem Wielkim wiec, w którym wzięli udział m.in. I sekretarz KC KP Nikita Chruszczow, dowódca 1 Frontu Ukraińskiego marszałek Iwan Koniew, oficerowie Wojska Polskiego. Po pierwszych przemówieniach ludzie zaczęli śpiewać hymn Polski a potem padły okrzyki: Niech żyje polski Lwów! Lwów do Polski! Polski Lwów! Następnego dnia gen. Iwanow wezwał na 21:00 na odprawę oficerów sztabu Okręgu, komendantów dzielnic i ich zastępców, oraz dowódców zgrupowań i kompanii. Zgłosiło się ich około 20 z szefem sztabu mjr. dypl. Stasiewiczem na czele. Wszyscy zostali internowani.
1 sierpnia nieujawniony szef sztabu Komendy Obszaru (a jednocześnie komendant NIE na ten Obszar), ppłk Janson "Carmen" wydał ostatni rozkaz lwowskiego dowództwa AK, w którym nakazywał likwidację oddziałów sztabu Komendy Obszaru nr 3 AK[3].
2 sierpnia delegacja oficerów Obszaru z Władysławem Filipkowskim na czele, udała się na rozmowy z gen. Michałem Żymierskim do Żytomierza, gdzie została w całości aresztowana w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 przez NKWD[4].
Sztandar Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Obszaru Lwowskiego poświęcony został 10 września 1988 w czasie XVIII Ogólnopolskiej Pielgrzymki Kombatantów i Harcerzy na Jasną Górę. Poświęcenia sztandaru dokonał kapelan Armii Krajowej - Polski Walczącej, ks. Biskup Zawistowski w obecności: Matki Chrzestnej sztandaru – Joanny Darmaszewskiej ps. "Hanka", Ojca Chrzestnego sztandaru – Bronisława Dzikowskiego ps. "Kiełbik", senatora do spraw ludności polskiej za granicą – prof. Bogdana Skubiszewskiego oraz przedstawicieli Wojska Polskiego.
Sztandar ufundowany przez żołnierza 26 pułku piechoty AK 5 Lwowskiej Dywizji porucznika Mieczysława Rychlickiego ps. "Pantera". Z kustoszem klasztoru o.o. Paulinów – ojcem Janem Golonką ustalono, że po odejściu większości żołnierzy Obszaru Lwowskiego AK na "wieczną wartę', sztandar ten będzie przekazany na Jasną Górę i umieszczony w Kaplicy Papieża Jana Pawła II.
Na prawej stronie płatu sztandaru, pośrodku krzyża kawaleryjskiego znajdują się dwie gałązki wawrzynu ułożone w kształcie wieńca. Pośrodku wieńca mieści się orzeł państwowy. Pomiędzy ramionami krzyża kawaleryjskiego w rogach płatu są umieszczone mniejsze wieńce z wawrzynu, a w nich symbolika Polski Walczącej: POWW (Polska Organizacja Walk Wolnościowych), ZWZ (Związek Walki Zbrojnej), AK (Armia Krajowa), kotwica (znak Polski Walczącej). Na ramionach krzyża widnieją napisy: ARMIA KRAJOWA, 1939 – 1945, OBSZAR POŁUDNIOWO – WSCHODNI RP LWÓW. Na lewej stronie płatu, pośrodku krzyża kawaleryjskiego znajduje się wieniec, taki sam jak na prawej stronie płatu, a w wieńcu trzywierszowy napis: BÓG HONOR OJCZYZNA. Pomiędzy ramionami krzyża kawaleryjskiego w rogach płatu są umieszczone tarcze, a w nich znajdują się wizerunki patrona Lwowa - św. Jana z Dukli i Matki Boskiej Łaskawej oraz herb Lwowa i krzyż Armii Krajowej. Na ramionach krzyża kawaleryjskiego widnieją napisy: W OBRONIE ZIEMI PRAOJCÓW, KONSPIRACJA, WALKI PARTYZANCKIE, POWSTANIE LWOWSKIE 22-27 LIPCA 1944. Na podstawie orła widnieje napis: LUTNIA AK (kryptonim Obszaru używany dla lotów samolotów zrzutowych) i wyszczególnione są nazwy dywizji: 5, 11, 12 DP. Na drugiej strony podstawy napisy: AFRYKA, TARCZA AK (kryptonimy lotów samolotów zrzutowych) i wyszczególnione nazwy dywizji: 5, 11, 12 DP
1 sierpnia 1980 w katedrze we Wrocławiu odsłonięto tablicę upamiętniającą żołnierzy Obszaru Lwowskiego i Okręgu Wileńskiego AK[5].
