Anders Jahres Kulturpris er ein årleg utdelt pris som skal vera ei heiderspåskjøning for framifrå arbeid i fyrste hand for norsk kulturliv. Prisen har vorte delt ut sidan 1990. Kvart år vert det plukka ut ein eller to vinnarar som kvar får eit pengebeløp, eit diplom og ein statuett laga av Nils Aas. I 1996 vedtok ein å også dela ut Anders Jahres Pris for Yngre Kunstnere. Vinnaren av Anders Jahres Kulturpris vert beden om å peika ut ein yngre talentfull kunstnar til å motta Anders Jahres Pris for Yngre Kunstnere, til regel innan sitt eige verkefelt. Prisen vert delt ut av Anders Jahres Humanitære Stiftelse etter innstilling frå eit utval oppnemnd av stiftinga.
Frå 2017 har prisbeløpet vore 1,5 millionar kroner som ein fordeler til vinnarane.[1] Før dette var beløpet i fleire år på 1,2 millionar kroner som normalt blei fordelt med 500 000 kroner til kvar av de to vinnarane av hovudprisen og 100 000 kroner til kvar av dei to vinnarane av juniorprisen.
- — Asbjørn Aarnes for si litteraturforsking og formidling
- — Nils Aas, bilethoggar
- — Mariss Jansons, dirigent
- —Benny Motzfeldt, glaskunstnar og biletkunstnar
- — Halldis Moren Vesaas, lyrikar og gjendiktar
- —Robert Levin, pianist
- — Stein Mehren, lyrikar og samtidskritikar
- —Jakob Weidemann, biletkunstnar
- — Jan Garbarek, saksofonist
- — Ingrid Bjoner, songar
- — Liv Ullmann, scene- og filmkunstnar
- — som utpeika juniorprisvinnar Gjertrud Jynge, skodespelar
- —Gordon Hølmebakk, skjønnlitterær kulturformidlar
- — som utpeika juniorprisvinnar Cathrine Grøndahl, forfattar
- — Arne Nordheim, komponist
- — som utpeika juniorprisvinnar Gisle Kverndokk, komponist
- —Bentein Baardson, scenekunstnar
- — som utpeika juniorprisvinnar Herborg Kråkevik, artist
- — Bergljot Hobæk Haff, forfattar
- — som utpeika juniorprisvinnar Nikolaj Frobenius, forfattar
- — Leif Ove Andsnes, pianist
- — Truls Mørk, cellist
- — Solveig Kringlebotn, sopran
- — Liv Dommersnes, skodespelar
- — som utpeika juniorprisvinnar Andrea Bræin Hovig, skodespelar
- — Frans Widerberg, biletkunstnar
- — Per Enoksson, biletkunstnar
- — Knut Skram, songar
- — som utpeika juniorprisvinnar Kari Postma Sundan, songar
- — Knut Ødegård, forfattar
- — som utpeika juniorprisvinnar Steinar Opstad, lyrikar
- — Tone Vigeland, smykkekunstnar
- — som utpeika juniorprisvinnar Synnøve Øyen, tekstilkunstnar
- — Jan Groth, biletkunstnar
- — som utpeika juniorprisvinnar Tomas Ramberg, målar
- — Sverre Fehn, arkitekt
- — som utpeika juniorprisvinnar Kjetil Trædal Thorsen, arkitekt
- — Ingvar Ambjørnsen, forfattar
- — som utpeika juniorprisvinnar Bjarte Breiteig, forfattar
- — Geir Kjetsaa, formidlar av russisk litteratur
- — som utpeika juniorprisvinnar Alexander Rybak, fiolinist
- — Jens Johannessen, målar
- — Håkon Bleken, målar
- — juniorprisvinnar: Sverre Koren Bjertnæs, målar
- — juniorprisvinnar: Christoffer Fjeldstad, målar
- — Jon Fosse, dramatikar
- — Svein Sturla Hungnes, skodespelar og regissør
- — Toralv Maurstad, skodespelar
- — Arve Tellefsen, fiolinist
- — Karin Krog, jazzsongar
- — juniorprisvinnar: TrondheimSolistene
- — Peter Opsvik, designer
- — Ulla-Mari Brantenberg, glaskunstnar
- — juniorprisvinnar: Daniel Rybakken, designer
- — juniorprisvinnar: Tuva Gonsholt, glaskunstnar
- — Mari Boine, musikar
- — Espen Giljane, dansar
- — Soon Mi-Chung, bratsjist
- — Stephen Barratt-Due, fiolinist
- — Tom Sandberg, fotograf
- — juniorprisvinnar: Barratt Dues juniororkester
- — juniorprisvinnar: Unn Fahlstrøm, fotograf
- — Bård Breivik, bilethoggar
- — Kristian Blystad, bilethoggar
- — juniorprisvinnar: Kristine Roald Sandøy, bilethoggar
- — juniorprisvinnar: Signe Løvland Solberg, bilethoggar
- — Jan Erik Vold, forfattar
- — Kari og Kjell Risvik, omsetjarar
- — juniorprisvinnar: Kaja Schjerven Mollerin, forfattar
- — juniorprisvinnar: Cristina Gómez Baggethun, omsetjar
- — Lise Fjeldstad, skodespelar
- — Stefan Herheim, operaregissør
- — juniorprisvinnar: Birgitte Larsen, skodespelar
- — juniorprisvinnar: Sigrid Strøm Reibo, regissør[2]
- — Kari Nissen Brodtkorb, arkitekt
- — Vilhelm Christensen og Johanne Borthne, arkitektar
- — Kristin Jarmund, arkitekt
- — Grete Sofie Borud Nybakken, ballettdansar
- — Torill Kove, animasjonsfilmskapar
- — Izer Aliu, filmregissør
- — Leonard Rickhard, målar
- — Johanne Hestvold, biletkunstnar
- — DS «Hestmanden»||
- — Jon Michelet, skjønnlitterær forfattar
- — Guri Hjeltnes, faglitterær forfattar
- — Helge Jordal, skodespelar
- — Hallvard T. Bjørgum, folkemusikar
- — Knut Buen, hardingfelespelar
- — Kirsten Bråten Berg, folkesongar
- — Annbjørg Lien, hardingfelespelar
- — Hallgrim Hansegård, koreograf og folkedansar
- — Anne Grete Preus, musikar
- — Kari Bremnes, musikar
- — Ole Paus, musikar
- — Heiderspris: Alf Cranner, musikar
- — Tor Åge Bringsværd, forfattar
- — Herbjørg Wassmo, forfattar
- — Lars Saabye Christensen, forfattar
- 2020, delt ut i 2021 grunna koronapandemien[5]
- — Lise Davidsen, operasongar
- — Grete Pedersen, dirigent
- — Det Norske Solistkor
- — Elena Engelsen, bilethoggar
- — Håkon Gullvåg, målar
- ↑ 1,0 1,1 «Kulturprisvinner: – Det forundrer meg at mange ikke kjenner til ordet Hardingfele». nrk.no. 5. juli 2017. Henta 7. juli 2017.
- ↑ Nettsidene til Anders Jahres kulturpris, arkivert frå originalen 26. februar 2011, henta 9. januar 2014
- ↑ «Anders Jahres hederspris til Alf Cranner». dagbladet.no. 4. september 2018. Henta 26. juni 2019.
- ↑ «Folkekjære forfattere får Anders Jahres Kulturpris». nrk.no. 25. juni 2019. Henta 26. juni 2019.
- ↑ 5,0 5,1 Vedeler, Linda Marie (2. juni 2021), «Skaparen av Tigeren på Jernbanetorget i Oslo har vunne pris for sin innsats som bilethoggar», NRK, henta 3. juni 2021