Typha é o nome dun taxon de plantas asignado á categoría taxonómica de xénero, que no sistema de clasificación APG II do 2003 era o único xénero da familia Typhaceae, mentres que no sistema de clasificación utilizado por Judd et al. (2007) e o do APWeb, comparte o seu lugar na familia Typhaceaesensu lato xunto co seu xénero irmán Sparganium. O xénero posúe unhas 8-13 especies de plantas herbáceas acuáticas emerxentes robustas, perennes, rizomatosas, con follas moi erectas, dísticas e bifaciais, e unha espiga cilíndrica de numerosas flores diminutas polinizadas por vento (as masculinas arriba e as femininas abaixo), cun perianto como escamas ou porcas, e un froito que é como un aquenio dehiscente co xinóforo, o estilo, e o perianto persistentes no froito. Están distribuídas en pantanos e zonas húmidas de boa parte do mundo, formando densas colonias ás veces impenetrables.
Reciben o nome común de espadanas ou espadainas, por teren as súas follas unha forma parecida a unha espada [1][2]
.
Hábito: Herbas robustas, perennes, de 1 a 3 m de altura, salvo en Typha minima, que non supera o metro. Acuáticas emerxentes, monoicas (flores masculinas e femininas na mesma planta), de talo rizomatoso.
Follas moi erectas, bifaciais, maiormente basais, dísticas, envainadoras, simples, sen dividir, planas, alargadas e delgadas, de venación paralela, con parénquima esponxoso.
Inflorescencia terminal, consta dunha espiga cilíndrica de flores moi densas, as masculinas arriba e as femininas debaixo.
Flores moi pequenas, unisexuales, actinomórficas, as flores femininas hipóginas.
O perianto consiste en 0 ou 3 (ou raramente 8) tépalos como porcas nas flores masculinas, e numerosos tépalos como porcas ou escamas nas femininas (en 1-4 verticilos).
Estames 3 (raramente 1 ou 8), afastados entre si e ademais libres das demais pezas florais ("apostémonos"). As anteras son basifixas, co conectivo ancho, estendido máis aló da teca.
O froito é dehiscente e de tipo aquenio, cun xinóforo acrescente e estilo tamén acrescente, e partes do perianto persistentes, que axudan á dispersión por vento.
Amplamente distribuídas en todo o mundo. Typha latifolia atópase en todas as rexións tépedas do Hemisferio Norte; Typha angustifolia, tamén cosmopolita, soporta peor o frío e esténdese por iso menos cara ao norte. As restantes especies teñen distribucións máis limitadas, sendo Typha domingensis nativa do sur dos Estados Unidos e Centroamérica, mentres que Typha laxmannii, Typha minima e Typha shuttleworthii medra no sur de Europa e partes de Asia.
Os membros deste taxon medran como plantas emerxentes en estanques, canles de rega, e pantanos. Adoitan ser das primeiras especies en colonizalos. As colonias son moitas veces un paso importante no desecamento de lagoas e pantanos, formando unha capa de denso tecido orgánico sobre a cal se deposita a terra.
O denso sistema rizomático favorece a fixación do chan, previndo a erosión. No seu interior alóxanse numerosos insectos, e proporciona acubillo a batracios e aves lacustres.
Outras aves empregan os restos da inflorescencia para tapizar os seus niños.
As pequenas flores de Typha son polinizadas por vento.
As follas de Typha son usadas como material de tecido. Tradicionalmente, o uso máis importante era o da fabricación de tecidos para cadeiras, cestas e outros aveños. En La Gineta (provincia de Albacete), por exemplo, e en moitos outros sitios de España e doutros países, desenvolveuse no século XX a fabricación de cadeiras con tecido de Typha no asento, industria que veu caer en decadencia progresiva polo emprego dos materiais plásticos e outros tipos de materias primas.
En Bolivia e o Perú empregábanse tradicionalmente barcas ou balsas no lago Titicaca, e tamén cestos e outros produtos artesanais.
O rizoma aprovéitase como verdura, cun alto contido en amidón; cultívase entre o outono e o inverno. Os brotes tenros consómense ás veces cocidos, e o pole emprégase como suplemento alimenticio mesturado con fariña. As inflorescencias estaminadas mozas tamén poden ser usados como alimento.
Actualmente a súa resistencia a medios anóxicos e con altos graos de contaminación ampliou as súas aplicacións ao campo da fitorremediación, en particular en sistemas de depuración de augas residuais como as zonas húmidas artificiais e sistemas de filtros de macrofitas en flotación (FMF). Tamén se estuda o seu uso como fitoacumulador de metais pesados.
