Véxase tamén
Ligazóns externas
- 10 preguntas sobre decrecemento, Galiza Sustentábel (en galego).
- Decrecemento pra o cambio social, Galiza Contrainfo (en galego).
Decrecemento é un concepto económico, mais tamén político, acuñado na década de 1970, parcialmente baseado nas teses do economista romanés e creador da bioeconomía, Nicholas Georgescu-Roegen as cales foran publicadas no seu libro The Entropy Law and the Economic Process (1971).
A tese do decrecemento baséase na hipótese de que o crecemento económico - entendido coma aumento constante do Produto Interior Bruto (PIB) - non é sustentábel polo ecosistema global. Esta idea é oposta ao pensamento económico dominante, segundo o cal a mellora do nivel de vida sería independente do crecemento do PIB e por tanto, o aumento do valor da produción debería ser un obxectivo permanente da sociedade.
A cuestión principal, segundo os defensores do decrecemento - dos cales Serge Latouche é o máis notorio - é que os recursos naturais son limitados e polo tanto non existe crecemento infinito. A mellora das condicións de vida debe, entón, obterse sen aumento do consumo, mudándose o paradigma dominante.
Segundo os seus críticos, as principais consecuencias do produtivismo - entendido coma a énfase cara aos aumentos de produtividade e ao crecemento, nas sociedades industriais, tanto socialistas coma capitalistas - serían:
Aínda que o produtivismo teña sido parcialmente cuestionado polos defensores do desenvolvemento sustentábel, a crítica dos adversarios do crecemento é mais radical xa que consideran o propio desenvolvemento sustentábel como un oxímoro, unha contradición en termos. O desenvolvemento non pode ser sustentábel, unha vez que o aumento constante da produción de bens e servizos tamén provoca aumento do consumo de recursos naturais, acelerando xa que logo o seu esgotamento - lembrando que 20% da poboación mundial xa consome o 85% dos recursos naturais.
Alén diso, os adeptos do decrecemento tentan amosar que mesmo a esperada "desmaterialización da economía" - polo movemento do eixo da actividade económica cara ao sector terciario, menos demandante de recursos naturais e, particularmente, de enerxía - acabou por revelarse unha ilusión. Segundo Serge Latouche, a "nova economía" é relativamente inmaterial (ou menos material), porén, máis do que substitución da antiga economía pola nova, o que existe son relacións de complementariedade entre ámbalas dúas. No final, todos os indicadores mostran que a extracción de recursos continúa a medrar.
O decrecemento preséntase como un movemento que non ten cabida dentro do sistema capitalista, por significar unha ruptura na acumulación do retorno do capital.[1]
Segundo Latouche, o concepto de decrecemento baséase, nun primeiro intre, na crítica antropolóxica da modernidade e do homo economicus, nos anos 1970, cando a mensaxe de Ivan Illich é a de que viviriamos mellor doutro xeito -ou sexa, sería desexábel saírmos deste sistema-. O segundo momento da teoría do decrecemento, ligado principalmente á ecoloxía e ao relatorio do Club de Roma cando se volve imperativo, por razóns físicas, saír dese sistema.
Fomos formatados polo imaxinario do 'sempre máis', da acumulación ilimitada, desa mecánica que parece virtuosa e que agora se mostra infernal polos seus efectos perniciosos sobre a humanidade e o planeta. A necesidade de mudar esa lóxica é a de reinventar unha sociedade nunha escala humana, unha sociedade que reencontre o seu sentido da medida e do límite que se nos impón, porque, como dicía o meu colega Nicholas Georgescu-Roegen, 'un crecemento infinito é incompatíbel con un mundo finito'.[2]
Para os teóricos do decrecemento sustentábel o PIB é unha medida parcial da riqueza e, se se pretende restabelecer toda a variedade de riquezas posíbeis, cómpre deixar de utilizalo coma guieiro. Neste sentido, defenden o emprego doutros indicadores coma IDH, a "pegada ecolóxica" e o Índice de Saúde Social.
