Konsonanten san tuuner faan en spriak. Uun't jindial tu wokaalen brük jo en steed uun a müs, huar det stemloft jin trakt woort.
Uun a spriakwedenskap wurd konsonanten diarefter betiakent, huar uun a müs jo maaget wurd:
1 exolabiaal (bütjen faan't lap)
2 endolabiaal (banen faan't lap)
3 dentaal (tes)
4 alweolaar (föör jin a tes)
5 postalweolaar (widjer bääft jin a tes)
6 präpalataal (föör jin a böön)
7 palataal (jin a böön)
8 welaar (bääft jin a böön)
9 uwulaar, postwelaar (taap)
10 faringaal (rachen)
11 glotaal, laryngaal (stembian)
12 epiglotaal (keellad)
13 radikaal (tongrut)
14 posterodorsaal (bääft üüb a tong)
15 anterodorsaal (föör üüb a tong)
16 laminaal (tongbleed)
17 apikaal (tongspas)
18 sublaminaal, subapikaal (oner a tong)
Auersicht
A miast konsonanten san pulmonaal, det ment: mä halep faan loft ütj a long.
| Pulmonaal konsonanten efter IPA
|
bilabiaal
|
labio-
dentaal
|
dentaal
|
alweolaar
|
post-
alweolaar
|
retrofleks
|
palataal
|
welaar
|
uwulaar
|
faringaal
|
glotaal
|
| stemluas(stl.)
|
stemhaft(sth.)
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
stl.
|
sth.
|
| Plosiiwen
|
p
|
b
|
|
|
|
|
t
|
d
|
|
|
ʈ
|
ɖ
|
c
|
ɟ
|
k
|
ɡ
|
q
|
ɢ
|
|
|
ʔ
|
|
| Nasaalen
|
|
m
|
|
ɱ
|
|
|
|
n
|
|
|
|
ɳ
|
|
ɲ
|
|
ŋ
|
|
ɴ
|
|
|
|
|
| Wibranten
|
|
ʙ
|
|
|
|
|
|
r
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ʀ
|
|
|
|
|
| Taps of Flaps
|
|
|
|
ⱱ
|
|
|
|
|ɾ
|
|
|
|
ɽ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Frikatiiwen
|
ɸ
|
β
|
f
|
v
|
θ
|
ð
|
s
|
z
|
ʃ
|
ʒ
|
ʂ
|
ʐ
|
ç
|
ʝ
|
x
|
ɣ
|
χ
|
ʁ
|
ħ
|
ʕ
|
h
|
ɦ
|
| Lateraal frikatiiwen
|
|
|
|
|
|
|
ɬ
|
ɮ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Aproksimanten
|
|
|
|
ʋ
|
|
|
|
ɹ
|
|
|
|
ɻ
|
|
j
|
|
w
|
|
|
|
|
|
|
| Lateraal aproksimanten
|
|
|
|
|
|
|
|
l
|
|
|
|
ɭ
|
|
ʎ
|
|
ʟ
|
|
|
|
|
|
|
Ütjdruk
An do woort onerskääst, üüb hün oort an wiis di konsonant maaget woort:
pulmonaal:
1 plosiif, eksplosiif
2 nasaal
3 wibrant
4 flaps an taps (slaanj)
5 frikatiif (rewen)
6 afrikaat (uunrewen)
7 aproksimant
8 lateraal (sidjelk)
ei pulmonaal:
9 klik
10 implosiif
11 ejektiif
Det oort an wiis koon stemhaft (sth, woker) of stemluas (stl, harder) wees.
Tekst üüb Öömrang
