Elizabeth II.a Erresuma Batukoa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() (2015) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1983ko irailaren 19a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1981eko azaroaren 1a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1981eko irailaren 21a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1979ko urriaren 27a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1979ko otsailaren 22a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1978ko urriaren 1a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1978ko uztailaren 7a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1975eko irailaren 16a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1974ko otsailaren 7a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1973ko uztailaren 10a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1970 - 1987ko urriaren 6a ← baliorik ez - baliorik ez →
1968ko martxoaren 12a - 1992ko martxoaren 12a ← baliorik ez - baliorik ez →
1966ko azaroaren 30a - 2021eko azaroaren 29a ← baliorik ez
1966 - 1970 ← baliorik ez - baliorik ez →
1965 - 1970 ← baliorik ez - baliorik ez →
1964 - 1974 ← baliorik ez - baliorik ez →
1964 - 1966 ← baliorik ez - baliorik ez →
1963 - 1964 ← baliorik ez - baliorik ez →
1962ko abuztuaren 6a - 2022ko irailaren 8a ← baliorik ez - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1962 - 1976 ← baliorik ez - baliorik ez →
1962 - 1963 ← baliorik ez - baliorik ez →
1962 - 1976
1961 - 1971 ← baliorik ez - baliorik ez →
1961 - 1962 ← baliorik ez - baliorik ez →
1960 - 1963 ← baliorik ez - baliorik ez →
1957 - 1960 ← baliorik ez - baliorik ez →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - Charles III.a Erresuma Batukoa →
1952ko otsailaren 6a - 1956 ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - baliorik ez →
1952ko otsailaren 6a - 1961 ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - baliorik ez →
1952ko otsailaren 6a - 2022ko irailaren 8a
1952ko otsailaren 6a - 1972 ← Jurgi VI.a Erresuma Batukoa - baliorik ez →
1952 -
1936ko abenduaren 11 - 1952ko otsailaren 6a | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bizitza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jaiotzako izen-deiturak | Elizabeth Alexandra Mary Windsor | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jaiotza | Mayfair, 1926ko apirilaren 21a | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Herrialdea | ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bizilekua | Buckingham jauregia Windsorreko gaztelua Balmoral gaztelua Sandringham House (en) ![]() Holyrood jauregia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lehen hizkuntza | ingelesa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Heriotza | Balmoral gaztelua, 2022ko irailaren 8a (96 urte) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hobiratze lekua | King George VI Memorial Chapel (en) ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Heriotza modua | berezko heriotza: senility (en) ![]() ezezaguna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Familia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aita | Jurgi VI.a Erresuma Batukoa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ama | Elizabeth Bowes-Lyon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ezkontidea(k) | Philip Edinburgokoa (1947ko azaroaren 20a - 2021eko apirilaren 9a) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Anai-arrebak | ikusi
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leinua | Windsorko etxea | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hezkuntza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hizkuntzak | ingelesa frantsesa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Irakaslea(k) | Marion Crawford (en) ![]() Henry Marten (en) ![]() William Henry Harris (en) ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jarduerak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jarduerak | monarka, arte bildumagilea eta aristokrata | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Altuera | 64±2 hazbete | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jasotako sariak | ikusi
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kidetza | Royal Society | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zerbitzu militarra | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Adar militarra | Auxiliary Territorial Service (en) ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Erlijioa | Ingalaterrako Eliza Eskoziako Eliza | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() |
Elizabeth II.a Erresuma Batukoa,[1] jaiotzez, Elizabeth Alexandra Mary Windsor (Londres, 1926ko apirilaren 21a - Balmoral gaztelua, Eskozia, 2022ko irailaren 8a ) Erresuma Batuko erregina izan zen. Bere titulu ofiziala Britainia Handiko eta Ipar Irlandako Erresuma Batuko eta beste erresuma eta lurraldeetako Elizabeth II.a erregina, Commonwealth burua eta fedearen babeslea zen. Horrez gain Antigua eta Barbuda, Australia, Bahamak, Barbados, Belize, Fiji, Gambia, Ghana, Grenada, Guyana, Hego Afrika, Jamaika, Kanada, Kenia, Malawi, Malta, Maurizio, Nigeria, Pakistan, Papua Ginea Berria, Saint Kitts eta Nevis, Santa Luzia, Saint Vincent eta Grenadinak, Salomon Uharteak, Sierra Leona, Tanganika, Trinidad eta Tobago, Tuvalu, Uganda, Zeelanda Berria eta Zeilango erregina izan zen.
1952ko otsailaren 6an hartu zuen tronua eta bertan denbora gehien eman duena da, orain arte iraupen-errekorra zeukan Viktoria erreginaren erreginaldiari jo eta pasa egin ondoren.
Elizabeth IIaren bisita esanguratsuenen artean Ipar Irlandara eginiko bisita edo Aita Santuarekin izandako bisitak dira. Gainera, erregina honek bere herrialdeko konstituzioan hainbat aldaketa ikusi ditu, baita konstituzio Kanadarraren zatiketa ere. Horretaz aparte, bere lurraldeak hartzen zituzten gerra bat baino gehiagotan zehar izan da erregina.
Elizabeth Alexandra Mary Windsor Londresko Mayfair auzoan jaio zen 1926ko apirilaren 21ean, eta etxean hazitako umea izan zen. Yorkeko duke ziren Alberto Printzearen eta Elisabeten alaba zaharrena zen, Jurgi V.a eta Maria errege-erreginen lehen biloba eta errege familian jaiotako lehen emakumea, 1897an Maria Printzesa jaio zenetik. Aitaldeko lerrotik erregearen biloba izateagatik, Elizabeth Yorkekoa printzesa tituluarekin jaio zen.
Hasiera batean, ez zuten erregina izango zenik aurreikusi, bere aita bigarren baitzen ondorengotzako lerroan, baina 1936an, Elizabethek 10 urte zituenean, bere osaba Eduardo VIII.ak abdikatu egin zuen, Wallis Simpson amerikar dibortziatuarekin ezkondu nahi zuela-eta; horrela igo zen tronura anaia gazteagoa, Jurgi VI.a, Elizabethen aita, eta horrelaxe etorriko zitzaion erregina izateko aukera Elizabethi. Amona Mariak zainduko zuen Elizabethen eta haren ahizpa Margaritaren heziketa.
Bigarren Mundu Gerra garaian, izan zuen jendaurreko lehen agerraldia, gerraren ondorio latzak nozitzen zituzten haurrei buruz irratiz hitz egin zuenean. Gainera, garai honetan kargu publikoak hartzen hasi zen, Lurraldeko Laguntzaile Zerbitzuan aritu baitzen urte horietan zehar. 1945en, berriz, emakume boluntarioekin batera aritu zen lanean, gerran ari ziren indar britainiarrei laguntza emanez.
1948an, atzerrirako lehen bidaia egin zuen, bere gurasoekin batera, Hegoafrikara bidaiatuz. Hantxe eman zuen irratiz ospe handia hartuko zuen Nazioen Mankomunitate Britainiarrari zuzendutako hitzaldia, bere bizitza osoa herriari eskainiz.
Aitaren gustuko ez bazen izan ere, 1948ko azaroan, Elizabeth Filipe Mountbattengoarekin, Edinburgheko dukea izango zenarekin, ezkondu zen. 1934-1937 urteetan hasi zen lehengusu txiki hauen arteko harremana. 1939an, Dartmouthen elkartu zirenean, 13 urteko neskatila besterik ez zen Elisabet maiteminduta zegoen erabat Filipe Mountbattengoarekin eta gutunak aurrera eta atzera hasi ziren. 1947ko uztailaren 9an jakinarazi zuten ofizialki bere konpromisoa.
Harremanak eztabaida piztu zuen: Filipe Mountbattengoa ez zen kapital handiko gizona, atzerrian jaioa zen eta noblezia naziko kideekin ezkondutako arrebak zituen. Hala ere, konpromisoak aurrera egin zuen eta, ezkondu aurretik, Filipe Mountbattengoak greziar eta daniar tituluei uko egin, eliza ortodoxoa utzi eta anglikanismora etorri zen. Ezkontzaren bezperatan, Edinburgheko duke egin zuten eta Errege Gorentasun titulua esleitu zioten.
Elizabet eta Filipe Mountbattengoa 1947ko azaroaren 20an ezkondu ziren Westminsterreko Abadian. Gerra ondorengo garai zail haietan, Elizabetek errazionamendu kupoiak erabili behar izan zituen Norman Hartnellek diseinatu zion soinekoa egin ahal izateko. Ez zen senargaiaren koinadu alemaniarrentzako lekurik izan eta Eduardo VIII.a Erresuma Batukoa ere ez zuten gonbidatu.
Hurrengo seme-alabak izan zituzten:
1952an, Elizabeth Kenyan zen bidaia ofizial batean, aitaren heriotzaren eta erregina zen berri izan zuenean. Zegokion dolu epearen ondoren, 1953ko ekainaren 2an, koroatu zuten Londresko Westminster abadian.
Bere erregealdian, Erresuma Batuak arazo ezberdinei egin behar izan die aurre, bai errege familiari dagokionez -1992an, oinordekoa zen Karlos eta Diana Spencerren dibortzioa izan zen-, baita nazioarteko politikari dagokienak ere. Ipar Irlandako nazionalismoak lan asko eman zuen 2004an biolentziarekin bukatu zuten arte; 1982an, berriz, Malvinetako Gerra izan zen Argentinaren aurka eta, 2003an, Tony Blair, lehen ministro ohiak, Azoreetako Ituna sinatu zuen AEBetako George W. Bush eta Espainiako José María Aznarrekin.
Elizabethen erregealdian Alderdi Laborista eta Alderdi Kontserbadorea tartekatu dira behin eta berriro. Gobernu horietako Lehen Ministro ondorengoak izan dira:
Legebiltzarrak badu eskubide hauek murrizteko ahalmena. Nazioaren bizitzako alde ezberdinez informatua izateko eskubidea du eta iritzia eman dezake ministroek azter dezan.
Aurrekoa Jurgi VI.a Erresuma Batukoa |
Erresuma Batuko erregina 1952ko otsailaren 6a – 2022ko irailaren 8a |
Ondorengoa Karlos III.a Erresuma Batukoa |