Prunus padus | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
floroj
| ||||||||||||||||||
Biologia klasado | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Prunus padus L. | ||||||||||||||||||
Sinonimoj
| ||||||||||||||||||
Cerasus padus (L.) Delarbre | ||||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||||||
Prunus padus, aǔ paduso[2], estas specio de prunuso, indiĝena al norda Eŭropo kaj norda Azio. Ĝi estas falfolia, malgranda arbo aŭ granda arbedo, 8–16 m alta, kiu kreskas sude de la Arkta Cirklo en Norvegio, Svedio, Finnlando kaj Rusio. Ekzistas ankaŭ kelkaj arboj en Britio, Francio, Hispanio, Portugalio kaj en Balkano. Ĝi estas la tipo-specio de la subgenro Padus, kiu havas florojn kaj fruktojn (drupoj kiel ĉerizoj) en grapoloj; pro tio tia arbo nomiĝas ankaŭ grapolĉerizujo[3].
La fruktoj estas drupoj, de malhelruĝaj al nigraj koloroj, globaj, pizograndaj, maldolĉaj kaj ne manĝeblaj de homoj; ili estas adstringaj pro sia tanino-enhavo, kaj en tio similas celtidojn (el la familio kanabacoj).[4]
Ekzistas du specioj:
La floroj estas hermafroditaj kaj polenitaj per abeloj kaj muŝoj. La frukto estas volonte manĝita per birdoj, kiuj ne malŝatas la adstrinĝecon.
Ermeno-tineo (Yponomeuta evonymella) uzas paduson kiel ĝian gastigantplanton, kaj la larvoj povas manĝi unuopajn arbojn senfoliaj.
La glikozidoj prulaŭrasino kaj amigdalino, kiuj povas esti venenaj al kelkaj mamuloj, troviĝas en kelkaj partoj de P. padus, inkluzive de la folioj, tigoj kaj fruktoj.[5]
La frukto de tiu arbo malofte estas uzita en okcidenta Eŭropo, sed estas ofte manĝita pli oriente.
Ĝi estis uzita medikamente dum la Mezepoko. [bezonatas klarigoj]
La ŝelo de la arbo, metita ĉe la pordo, laŭsupoze protektis kontraŭ pesto. [bezonatas klarigoj]
Ĝi ankaŭ estas vendita kiel ornamento en Nordameriko kiel Majarbo . [bezonatas klarigoj]
Tabuo kontraŭ la uzo de la ligno estis raportita fare de indiĝenoj de Advie, en nordorienta Skotlando, kiun opiniis la arbon "sorĉistinarbo".[6]
En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Prunus padus en la angla Vikipedio.