| Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn. |
Quirigua woa a kloanare owa schpoda bolitisch wichtige Mayaschtod in da Maya-Klassik. In dera Gegand woan mera aundare indigene Vöka dahoam und nua de Owaschicht woan vamuatli Maya. Gründt is de Schtod vo da Schtod Copan wuan, um de wichtign Wossaschtroßn en Montaguefluß owi. Des woa da Haundlsweg noch Nuadyukatan und in de Karibik hi. De Schtod woa bis 738 a Vasall vo Copan. Da Kini K'ak 'Tiliw Chan Yopaat hod de Gegnaschoft vo de zwoa großn Mächt Tik`al und Calakmul ausgnuzt und de Unobhengigkeit vo Copan eakempft.
| Prähistorische Stod Quirigua* | |
|---|---|
UNESCO Wödeabe
| |
| |
| Nuadseitn vo da Stele D; Se schtöd de Lebnsgschicht vom Heascha K'ak' Tiliw Chan Yopaa doa. | |
| Stootsgebiet: |  Guatemala
|
| Typ: | Kuitua, Maya-Klassik |
| Kriterien: | I, II, IV |
| Referenz-Nr.: | 149 |
| Region: ª | Amerika |
| Gschicht vo da Eischreiwung | |
| Eischreiwung: | 1981 (Sitzung 7) |
|
* Da Nam is af da Wödeabe-Listn afgefiad. | |
Bsiedlt is de Gegand vo da schpodan Schtod Quirigua scho in da schpodan Präklassik (400 v.Kr.-200 n.Kr.). Do ehnlige Kloafund bis noch Honduras und affi ins Hochlaund vo Guatemala zfindn san, kau ma aunehma, daß scho domois de Gegandn mid Haundlsweg vabundn woan.
A gschichtlige Aufzoachnung mid Maya-Hieroglyphn gibds eascht seid 426. Do is da K`inich Yax K`uk`Mo`, mid Kriagan aus da Schtod Tik`al aukema und hod de Schtod Copan eaowad. Und a de Gegand ummadum. So a de Oatschoft Qurigua. Weu duat is nu a boa Tog schpoda da Tok Caspar? ois easchta bekaunta Ajaw/Ahaw (Kini) vo Quirigua eigsezt wuan. In dera Zeit woa Tikal de beheaschande Schtod im Maya-Tiaflaund. Vo dera Schtod aus san mera Aundare eaowad oda gründt wuan. Quirigua woa a in dem Wiatschoftsvabund. Dea Oat hod fia Copan den Haundlsweg zua Karibik ogsichat und so a indirekt den fia Tikal.
Da Kini K'ak 'Tiliw Chan Yopaat is 724 ois Vasall vo Copan vo deran Kini Uaxaclajuun Ub'aah K'awiil eigsezt wuan. Dea hod owa aundare Plän fia sei Schtod ghobd. 734 hoda fia sei Schtod a eigne Glyph zoagt und ea hod se neamma AHAW [Herr] auredn lossn, sundan k'ul Ahaw (heiliga Herr), womid ea zogt hod das a neamands Vasal mea warad. Ea hod den Dauakriag zwischn Tik`al und Calakmul ausgnuzt und hod se af de Soatn vo da zwoatn Schtod auglahnd. Scho 736 hodn da große Kini Wamaw K'awiil aus Calacmul in Quirigua afgsuacht.
Do jo Copan a oida Vabündeta vo Tikal gwest woa, hod ea af de Hüf vo deran Eazfeind ghofft. Calakmul wida woit Tikal schwechn, indems Copan ausschoitn kunt und a den eitrechtign Haundlsweg, des Montague Flußtoa owi unta eigna Kontroi zbringa.
In da Postklassik ( umma 900-1200) hods in dea Gegand nu Haundlsweg gem. Des woan de Oidn noch Belize und Nuadyukatan, Chichen Itza. Dea Oat hod owa nua mea a kloane Bevökarum ghobd und megligawoas woan des scho koane Maya mea.
Commons: Quiriguá – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien