Oktan | |
---|---|
Ümumi | |
Kimyəvi formulu | C8H18 |
Molyar kütlə | 114,2285 q/mol |
Fiziki xassələri | |
Sıxlıq | 0,7 ± 0,01 q/sm³ |
Termik xüsusiyyətlər | |
Ərimə nöqtəsi | −57 °S |
Qaynama nöqtəsi | 125,52 °S |
Buxarın təzyiqi | 10 ± 1 mm Hg |
Optik xüsusiyyətlər | |
Sındırma əmsalı | 1,398 |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 111-65-9 |
PubChem | 356 |
SMILES | CCCCCCCC |
RTECS | RG8400000 |
ChEBI | 17590 |
BMT nömrəsi | 1262 |
ChemSpider | 349 |
Oktan (C8H18) — Alkanlar sinfindən doymuş karbohidrogen.
Spesifik iyə malik rəngsiz mayedir, oktan ədədi 17 – 19 -dur.
Izooktanla və digər izomerlərlə birgə neftin, birbaşa qovmadan alınan benzinin (10%-ə qədər), həmçinin az miqdarda CO və H2-dən alınan sintetik benzinin tərkibində olur. Sənayedə oktanı rektifikasiya yolu ilə ayırırlar, sonra "molekulyar ələk"lərin köməyi ilə moçevina (karbamid) ilə təmizləyirlər.
Hidrogen iştirakında alümomolibden və ya alümoxrom katalizatorları üzərindən buraxıldıqda (500oC-də və 1–2 Mn/m2 və ya 10–20 kqs/sm2 təzyiq altında) oktan aromatik karbohidrogenlərin (o-ksilol və etilbenzol) qarışığına çevrilir. Bu dehidrotsiklləşmə reaksiyası – katalitik riforminq proseslərində əsas reaksiyalardan biridir.
Oktanın 18 struktur izomeri var:
Alkan | |
---|---|
Alkenlər | |
Alkinlər | |
Dienlər | |
Digər doymamış k.-lər | |
Tsikloalkanlar | |
Aromatik birləşmələr | |
Çox dövrlülər |
Karbohidrogenlər | |
---|---|
Oksigenli üzvi birləşmələr | Spirtlər • Sadə efirlər • Aldehidlər • Ketonlar • Ketenlər • Karbon turşuları • Mürəkkəb efirlər • Ortoefirlər • Karbohidratlar • Yağlar • Xinonlar • Fenollar |
Azotlu üzvi birləşmələr | Aminlər • Amidlər • Nitrobirləşmələr • Nitrozobirləşmələr • Oksimlər • Nitrillər • Aminturşular • Zülallar • Peptidlər |
Kükürdlü üzvi birləşmələr | Merkaptanlar • Tioefirlər • Kükürdlü turşular • Tioaldehidlər • Tioketonlar • Tiokarbon turşuları |
Fosforlu üzvi birləşmələr | Fosfinlər • Fosfonist turşuları • Fosfin turşuları • Fosfon turşuları • Nuklein turşuları • Nukleotidlər |
Halogenli üzvi birləşmələr | Ftorlu üzvi birləşmələr • Xlorlu üzvi birləşmələr • Bromlu üzvi birləşmələr • Yodlu üzvi birləşmələr |
Silisiumlu üzvi birləşmələr | Silianlar • Siliazanlar • Siltianlar • Siloksanlar • Silikonlar |
Elementli üzvi birləşmələr | Germaniumlu • Borlu • Qalaylı • Misli • Alüminumlu • Civəli • Digər metallı üzvi birləşmələr |
Digər mühüm siniflər | Halogenli karbohidrogenlər • Heterotsiklik birləşmələr • Perftor karbohidrogenlər |